check_box_outline_blank zoom_in zoom_out
SDS VD D 1 29-1

Les sources du droit suisse, XIXe partie : Les sources du droit du canton de Vaud, D. Répression de la sorcellerie en Pays de Vaud (XVe–XVIIe siècles), Tome 1 : le registre Ac 29 des ACV, by Pau Castell Granados, Gwendolin Ortega and Martine Ostorero

Citation: SDS VD D 1 29-1

License: CC BY-NC-SA

Mandement de l’official de l’évêque de Lausanne au juge temporel du Chapitre concernant le procès de Jaquemod Forney

1525 December 1 – 2. Lausanne

L’official de l’évêque de Lausanne, à la requête des chanoines François des Vernets et Urbain Flory, ordonne au juge temporel du Chapitre cathédrale de Lausanne Jean Costable de ne plus agir en justice, selon la clame du prud’homme Claude Jaquet, contre Jaquemod Forney de Renges à propos d’un différend portant sur une partie de maison. Le mandement, daté du 1er décembre 1525, offre un délai de dix jours sous peine d’excommunication en cas de désobéissance, et convoque le juge et le prud’homme à comparaitre devant la cour de l’official le sixième jour après l’issue du mandement pour présenter ses allégations. Le lendemain, le 2 décembre 1525, le notaire juré de la cour de l’officialité communique le mandement aux destinataires.

Ce document occupe les pages 455 à 458 du registre Ac 29 des ACV. Il s’agit d’une grande feuille pliée en deux. Les pages 456 et 457 constituent le recto du folio sur lequel est rédigé le mandement ; les pages 455 et 458 forment le dos du folio, dans lequel se trouve l’attestation du notaire, authentifiée à l’aide de son signet.

Une partie du dos de ce document plié en deux est aussi utilisée comme page de garde du cahier du procès Jean Massot, qui s’est déroulé en juin 1525 (SDS VD D 1 28-1 : ACV, Ac 29, , p. 459–468). Cela explique la présence de cette pièce sans rapport avec la sorcellerie dans le registre Ac 29, et nous indique aussi la possible provenance du reste des procès de 1525 conservés dans ce registre, issus probablement des archives épiscopales de Lausanne.

Edition Text


Officialis curie LausannensisOrganisation: universis et singulis curatisTerm: , vicariisTerm: , clericisTerm: , notariisTerm: et
tabellionibusTerm: publicis quibuscumque curieque nostre juratis super exequutione presentium
requirendis, salutem in Domino.
Nobis pro parte venerandorum dominorum Francisci de
Vernetis
Person:
et Urbani FloryPerson: canonicorumTerm: LausanneOrganisation: expositum extitit
verum esse quod Jaquemodus ForneyPerson: de RengerengePlace: fuit tractus in causam
coram nobili viro Johanne CostabilisPerson: , judice temporali venerabilis capituli
ecclesie cathedralis Beate Marie virginis LausannensisPlace: , ad instanciam honesti
viri Glaudii JaquetPerson: predicti loci de RengerengePlace: , coram quoquidem nobili
judice suam talem qualem formavit peticionem citra tamen illius approbationem
occasione cuiusdam partis domus ; de quaquidem vero peticione ipse Jaquemodus
Forney
Person:
allegavit in querentes predictos dominos Franciscum de VernetisPerson:
et Urbanum FloryPerson: , quiquidem dominus FranciscusPerson: et UrbanusPerson: onus huiusmodi
querentie in se assumere intendunt. Supplicatum nobis propterea
pro parte predictorum dominorum Francisci de VernetisPerson: et Urbani FloryPerson: exponi
qua[the]Damage through ink blot, restored by analogyanus sibi super premissis de opportuno remedio providere dignaremur,
officium nostrum humiliter implorando. Cui supplicatione ut consone rationi
annuentes attendentesque quod juste supplicantibus non est denegandus assensus,
igitur nos officialis prefatus vobis quibus supra expresse precipiendo mandamus
quathenus auctoritate nostra moneatis canonice et competenter predictum
Glaudium JaquetPerson: ex adverso principalem instantem nobilem virum Johannem
Costabilis
Person:
judicem temporalem predicti venerabilis capituli, quos tenore
presentium sic monemus, ut ipsi infra decem dies proximos post exequutionem
presentium immediate sequentes a predictis clama, assignatione, peticione, instancia,
turbacione, molestacione, inquietacione, impedimentis et ulteriori prosequutione
se penitus et omnino desistant, alioquim ipsos monitos quos nos lapso
[p. 456]Page breakdicto termino, pro eorum contemptu et inhobedientia, ad instantem predictorum
dominorum Francisci de VernetisPerson: et Urbani FloryPerson: supplicantium, exc[omunicamus]
in hiis scriptis excomonicatosqueTerm: publice nuncietis, nisi causam justam
et rationi consonam, quare premissa sic fieri non debeant, allegare
voluerint. Ad quam allegandam citetis ipsos perhemptorie coram nobis LausanneOrganisation:
ad diem sextam post exequutionem presentium immediate sequentem hora
prime
Duration: morning
quasi etcAbbreviation., dictam causam dicturos et allegaturos, inhibentes
eisdem monitis, quibus et nos tenore presentium inhibemus sub excomunicacionis
et aliis juris penis, ne pendente hac monicione et causa super eadem
aliquid novi directe vel indirecte quovis quesito colore attemptent,
faciant vel innovent in prejudicium predictorum dominorum FrancisciPerson: et
UrbaniPerson: atque Jaquemodi ForneyPerson: . Quod si secus factum fuerit,
nos id totum revocabimus et in pristinum curabimus redducere
statum justicia mediante. Cum intimacione eisdem fienda quod
sive venerint sive non, nos in premissis et circa ea procedemus juris via.

Datum LausannePlace of origin: die veneris post festum Sancti AndreePerson: appostoli
prima mensis decembris anno Domini millesimo quingentesimo
vigesimo quinto
Date of origin: 1.12.1525
.
[p. 458]Page break

Cum debitis honore et reverentia receptum est mandatum, cuius copia retro scripta [est]Omission, restored by analogyb per me notario et [scriptoris jurati honorabilisUncertain readingd officialis]Restored following ACV, Ac 29, p. 455c1
LausannensisOrganisation: subsignatis, et inde exequutum contra et adversus e Claudium JaquetPerson: f[pronominatis] [et nobilem]Damage through covering binding, restored following ACV, Ac 29, p. 455g Johannem
Costabilis senioremAbbreviationUncertain readingh
Person:
judicem venerabilis capituli LausannensisOrganisation: temporalem, ipsis citando, monendo eisdemque in[hibendo][ et endo]Damage through covering binding, restored following ACV, Ac 29, p. 455i
pro ut in eisdem litteris mandatur ac juxta earumdem vim, formam, continentiam et tenorem, nichil [de contingentibus in eisdem]Damage through covering binding, restored following ACV, Ac 29, p. 455j
obmittendo.
Datum LausannePlace of origin: die sabbati secundaDamage through ink blotk mensis decembris anno quo retroDate: Saturday, 2.12.1525.
[Signature:] Notarial sign

Notes

  1. Damage through ink blot, restored by analogy.
  2. Omission, restored by analogy.
  3. Restored following ACV, Ac 29, p. 455.
  4. Uncertain reading.
  5. Deletion by strikethrough: no.
  6. Deletion by strikethrough: retrono[minatis].
  7. Damage through covering binding, restored following ACV, Ac 29, p. 455.
  8. Uncertain reading.
  9. Damage through covering binding, restored following ACV, Ac 29, p. 455.
  10. Damage through covering binding, restored following ACV, Ac 29, p. 455.
  11. Damage through ink blot.
  1. Une partie de ce passage apparaît dans la page 455, qui a servi de page de garde du procès Jean MassotPerson: .