check_box zoom_in zoom_out
SSRQ ZH NF II/3 31-1

Sammlung Schweizerischer Rechtsquellen, I. Abteilung: Die Rechtsquellen des Kantons Zürich. Neue Folge. Zweiter Teil: Rechte der Landschaft. Band 3: Die Landvogtei Greifensee, by Rainer Hugener

Citation: SSRQ ZH NF II/3 31-1

License: CC BY-NC-SA

Aufruf zur Spendensammlung für den Wiederaufbau der Kapelle Fällanden

1455 October 10. Zürich

Der Propst Matthäus Nithart und das Kapitel des Grossmünsterstifts in Zürich empfehlen allen Lesern des vorliegenden Schreibens, Almosen zu spenden für den Wiederaufbau der Kapelle in Fällanden. Die Kapelle, die innerhalb der Grenzen der Propstei liege und der Jungfrau Maria sowie den heiligen Märtyrern Johannes dem Täufer und Urban geweiht sei, war in den vergangenen Kriegen beschädigt worden. Weil der Wiederaufbau die Dorfbewohner und ihre Nachbarn finanziell überlaste, werden Heinrich Heuberger und Heinrich Hofmeier in die Kirchen gesandt, um Spenden zu sammeln. Es wird daran erinnert, dass sämtliche Spenden zugunsten der Kapelle mit einem 40-tägigen Ablass belohnt werden, den sechs Bischöfe für die Kapelle ausgestellt haben. Die Aussteller siegeln mit dem Sekretsiegel.

  • Shelfmark: ERKGA Fällanden I A 4
  • Date of origin: 1455 October 10
  • Transmission: Original
  • Substrate: Pergament
  • Format h × w (cm): 34.5 × 27.0 (Plica: 6.0 cm)
  • 1 seal:
    1. Propst Matthäus NithartPerson: , wax, sealed on a parchment tag, missing
  • Language: Latin
  • Scribe: Johannes Kaltschmid, Notar (Schuler 1976, Nr. 345)
  • Regest
    • URStAZH, Bd. 7, Nr. 10105; REC, Bd. 4, Nr. 11923

Wie andere Kirchen der Region war auch die Kapelle in FällandenPlace: durch die Plünderungszüge der EidgenossenOrganisation: während des Alten Zürichkriegs arg in Mitleidenschaft gezogen worden. Grössere Bauarbeiten an der Kapelle sind allerdings erst für 1488 belegt (Leonhard 2002, S. 63-67). Im Anschluss an diese Renovation wurde die Kapelle 1492 zur Pfarrkirche erhoben, und die Bewohner von Fällanden erhielten das Recht, ihren Priester selber zu wählen (SSRQ ZH NF II/3 42-1).

Edition Text

Universis et singulis ecclesiarum prelatis, rectoribus, plebanis, viceplabanis necnon locatenentibus eorundem ceterisque personis ecclesiasticis et secularibus ubilibet constitutis, ad quos presentes pervenerint, Matheus NithartPerson: , decretorum doctor, prepositus totusque capitulum ecclesie sanctorum FelicisPerson: et RegulePerson: Organisation: prepositure ThuricensisPlace: Organisation: , ConstanciensisPlace: diocesisOrganisation: , quidquid poterimus grate complacencie et honoris cum noticia subscriptorum indubitata.
Gratum deo reddimus pariter et acceptum impendere famulatum, cum christifideles ad caritatis et pietatis opera incitamus, per que salus anime felici commercio procuratur.
Cum itaque cappella in villagio FaͤllandenPlace: , infra dicte ecclesie nostre limites sita, ob honorem et laudem gloriosissime virginis MariePerson: beatorumque Johannis BaptistePerson: et UrbaniPerson: martirum consecrata et pridem in litibus et gwerris in istis partibus duranter egenata et in suis edificiis deteriorata, pronunc in suis structuris et ornamentis necnon aliis pro sustentacione sacerdotis ibidem residentis et divina in eadem celebrantis per villanos et circumvicinos ibidem non sine magnorum sumptuum et expensarum pretericione reformata sit et, deo dante, permelius restaurabitur in futurum, quorum quidem suptuumCorrected from: sumptuuma pariter et expensarum pronunc habitorum et habendorum occasione dicti villani et circumvicini debitorum honeribus pregravati sunt multorum. Et quia eidem cappelle, prout vere scimus, ad huiusmodi debita solvenda proprie non suppetunt rerum facultates, quocirca vestras caritates pie deprecamur salubri cum in domino exhortacione nostrique servicii ob respectum vobis precibus, quibus valemus, insistimus seriosis, quatenus honestos et discretos viros, Heinricum HoͤbergerPerson: et Heinricum HofmeyerPerson: , certos presentium exhibitores, ad petendum, levandum et ad dicte cappelle necessitatem puram elemosinam colligendum deputatos, cum ad vos venerint, huiusmodi christifidelium elemosinas et alia subsidia caritativa petituri, in ecclesiis vestris et extra promoveatis atque recomendatosDamage through fold, uncertain readingb habeatis diligencia maiori qua possitis, ut hec et alia bona, que inspirante domino feceritis, in die calamitatis et miserie, cum in districto examine pietatis opera de singulorum manibus requiruntur, vobis in absolucionem veniant et convertantur peccatorum, advertentes, quod quicumque christifidelis contritus et confessus ad dictam cappellam suas elemosinas fuerit elargitus, etiam quotienscumque hoc fecerit, a sexAmount: 6 episcopis et eorum quolibet quadraginta diesDuration: 40 days indulgenciarum de iniunctis eis penitenciis in domino misericorditer relaxentur,1 vos etiam omnes et singulos in ea parte auxiliantes oracionum, ieiuniorum, vigiliarum, missarum, et aliorum pyorumDamage through fold, uncertain readingc operum in eadem cappella peragendorum, quantum cum deo possumus, fore participes affectamus.
Datum ThuregiPlace: , anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quinto, mensis octobris die decima, indictione terciaDate of origin: 10.10.1455, sub sigillo nostro secreto presentibus appenso in testimonium evidens premissorum.

[fol. v]Page break
[Chancery notation on the plica:] JohannesIn the original: Jo KaltschmidPerson: notarius scripsitIn the original: sst.
[Dorsal notation on the reverse side in a hand of the 16th century:] Indulgentia

Notes

  1. Corrected from: sumptuum.
  2. Damage through fold, uncertain reading.
  3. Damage through fold, uncertain reading.
  1. Gemeint ist der älteste Ablassbrief der Kapelle FällandenPlace: aus dem Jahr 1325 (SSRQ ZH NF II/3 2-1).