check_box_outline_blank zoom_in zoom_out
SDS VD D 1 25-1

Les sources du droit suisse, XIXe partie : Les sources du droit du canton de Vaud, D. Répression de la sorcellerie en Pays de Vaud (XVe–XVIIe siècles), Tome 1 : le registre Ac 29 des ACV, by Pau Castell Granados, Gwendolin Ortega and Martine Ostorero

Citation: SDS VD D 1 25-1

License: CC BY-NC-SA

Lettre testimoniale du procureur du Chapitre de Lausanne concernant la prononciation de la sentence du procès intenté contre Pierre des Sauges alias Menetrey

1498 December 3. Château de Dommartin

Le vice-inquisiteur François Fossaud, accompagné du chapelain Pierre Rosset, curé de Gruyères, comparait le 3 décembre 1498 devant le procureur général du Chapitre de Lausanne, le chanoine Laurent Curvillion, au château de Dommartin, pour rendre la sentence dans le procès de sorcellerie intenté contre Pierre des Sauges alias Menetrey. Le procureur lui accorde cette demande, car Fossaud agit en tant que député apostolique, mais il refuse que le curé Pierre Rosset s’immisce dans l’affaire. Fossaud et Rosset assurent ne pas vouloir remettre en question la juridiction des seigneurs du Chapitre. Le procureur exprime son désaccord et demande au notaire André Thovacin de rédiger des lettres testimoniales concernant cette affaire.

Cette lettre testimoniale, rédigée sur parchemin, fait partie du registre Ac 29. Elle est placée entre le cahier de François Marguet (SDS VD D 1 21-1 : ACV, Ac 29, p. 365–396) et celui d’Isabelle Perat (SDS VD D 1 22-1 : ACV, Ac 29, p. 397–398). La lettre a été rédigée par le notaire André Thovacin, qui est aussi l’auteur du titre au dos du parchemin (« Litera testimonialis venerabilis capituli Lausannensis »). Le parchemin présente un trou ovale d’un diamètre de 3,5 à 6 cm dans le tiers droit. Le dos du parchemin contient aussi une annotation de type comptable d’une main inconnue.

Edition Text

[Registratur’s sign on the left margin in a hand of the 20th century:] 1498Date: 1498
[Dorsal notation in the middle of the verso:] Litera testimonialis venerabilis capituli
LausannensisOrganisation:
[p. 397]Page break

Noverint universi presentes inspecturi quod anno Domini millesimo quatercentesimo nonagesimo octavo indicione
prima et die tercia mensis decembris
Date of origin: 3.12.1498
, cum Petrus deis Sauges alias MenestreyPerson: de Pullie luz GrantPlace: foret in castro Dompni
Martini
Place of origin:
pro crimine heresisTerm: detemptus, ecce quod venerabiles frater Franciscus FossaudiPerson: ordinis Predicatorum LausanneOrganisation: , sacre fidei viceinquisitorTerm:
auctoritate apostolica, ut fertur, specialiter deputatus, et Petrus RosetiPerson: , cappellanusTerm: , curatusTerm: GrueriePlace: , intrarent castrum Dompni MartiniPlace: ,
ecce quod ibidem interfuit venerabilis vir dominus Laurencius CurvillionisPerson: , canonicusTerm: ecclesie cathedralis Beate Marie LausannensisPlace: et
cellerariusTerm: ac procurator generalis venerabilis capituli ipsius ecclesie. Qui interrogavit eosdem dominos viceinquisitorem et Petrum
Roseti
Person:
ad quid ipsi veniebant. Quiquidem dixerunt et responderunt quod veniebant ad justiciam ministrandum de dicto Petr[o alias Men]estreyPerson: Damage through holea1
de Pullie luz GrantPlace: , ibidem pro crimine heresis detempto et carcerato, et sentenciam diffinitivamTerm: super eius processu ibid[em] natoDamage through holeb
ministrandum. Quo tunc ipse dominus Laurencius CurvillionisPerson: nomine premisso dixit : « Ego bene volo et consencio quod dominus v[iceinquisitor]Damage through holec auctoritate
apostolica, ut asseratur, deputatus, faciat id quod justicie expedit et ferat sentenciam et alia que in talibus sunt neccessa[ria] Damage through holed »
 ; ad
dictum dominum Petrum RosetiPerson: curatum GrueriePlace: non consentit quod se intromictat quoquomodo, sed eidem domino curato pr [–iseminoUncertain readinge]Damage through holef
de premissis se intromictere audeat vel presumat. Quiquidem dominus viceinquisitor et curatus GrueriePlace: dixeru[nt] Damage through holeg tant
in et super premissis quod nullo modo intendunt nec pretendunt derogare juribus et juridicioni spirituali et tempo[rali] rumDamage through holeh
capituli quoquomodo. De quibus premissis omnibus prefatus dominus Laurencius CurvillionisPerson: nomine predicto solle[mpniter] Damage through holei esse
protestatus est, petendo et fieri requirendo de premissis omnibus per me notarium subscriptum presentes litteras [testimoniales s]euDamage through holej
presens publicum instrumentum et plura tot quot inde fuerint neccessaria et fieri requisita ad opus cuius veDamage through holek [in]tererit.

Datum et actum apud Dompnum MartinumPlace of origin: infra magnam portam castri ipsius loci, presentibus honestis viris JaDamage through holelPerson:
clerico et dicte ecclesie LausannensisPlace: habituato et Francisco JacaudPerson: dicti loci Dompni MartiniOrganisation: castellano, testibus ad premissa a[stantib]usDamage through holem
vocatisque specialiter et rogatis ; nmeque Andrea ThovaciiPerson: de BellofortiPlace: diocesis TharensisTharen[tasien]sisOrganisation: clerico auctoritateque imperiali no[tario p]ublicoDamage through holeo
qui in premissis omnibus et singulis dum sic fierent et agerentur, presens fui, eaque sic fieri et audivi pres[entem]Damage through holep que publicum
instrumentum rogatus recepi, ipsumque manu alterius notarii publici coadjutoris mei aliis occupatus negociis scribi et levari
feci, in eoque me subscripsi et signetis meis tabellionatus in talibus michi fieri solitis signavi fideliter et tradidi in fidem
et testimonium omnium premissorum. Notarial sign

Notes

  1. Damage through hole.
  2. Damage through hole.
  3. Damage through hole.
  4. Damage through hole.
  5. Uncertain reading.
  6. Damage through hole.
  7. Damage through hole.
  8. Damage through hole.
  9. Damage through hole.
  10. Damage through hole.
  11. Damage through hole.
  12. Damage through hole.
  13. Damage through hole.
  14. Change of hand.
  15. Damage through hole.
  16. Damage through hole.
  1. À cet endroit commence un trou ovale d’un diamètre de 3,5 à 6 cm dans le tiers droit du parchemin.